Trekschuit populairder

Afbeelding : Tegel- en aardewerkfabriek Westraven te Utrecht, begin 20e eeuw.

Reizen per trekschuit werd in de zeventiende en achttiende eeuw steeds populairder, de hoeveelheid lijndiensten nam steeds meer toe. Passagiers konden zowel ’s morgens als ’s middags instappen, vertrektijden waren seizoen afhankelijk. Behalve voor nuttige reizen werd het vervoer ook recreatief gebruikt. Een markt of een kermis bezoeken in een andere plaats? Mensen stonden in de rij. Op de marktdagen, dinsdag en vrijdag, in Groningen voeren er zowel trekschuiten als dorpsschepen in de vroege morgen naar Groningen. Dat moet veel extra drukte hebben opgeleverd, ook voor de trekveerroutes vanuit Warffum en Uithuizen. Filevorming! Hoewel relatief goedkoop, voor niets ging de zon op. In 1793 kostte een reisje van Warffum naar Groningen minimaal 70 cent. “Dat betalen moest je afschaffen”, kreeg de schipper vaak te horen.


Vermaak aan boord
De trekschuit ging niet vlug. Gemiddeld maar 7 kilometer per uur. Toen werd dat ervaren als heel modern en snel. Hoe dan ook bracht men vele uren in de trekschuit door met elkaar. Met een breiwerkje, het spelen van domino of damspel, een kaartspel (om geld!). Gokspelletjes, zoals het zogenaamde dopjesspel, met vingerhoeden, werden verboden, want: “onnoozele menschen” werden op schandelijke wijze bedrogen en van hun geld beroofd”. Schippers moesten hierop toezien. Ook muziek aan boord was gebruikelijk. In de vroege periode werd met name viool gespeeld, later vooral op de trekzak.



Bloei van Onderdendam
Het meest opvallende gevolg van het trekschuitvervoer in Noord Groningen is de spectaculaire groei van Onderdendam. Deze plaats had veel profijt van de ligging op de samenkomst van Boterdiep, Winsumerdiep, Warffumermaar en Kardingermaar. In 1838 wordt het dorp zelfs hoofdplaats van Hunsingo.


“Ervaar de trekvaartroute in Noord Groningen vanaf het water, op de fiets of te voet!”

Share by: